Ég vil byrja með því að óska Félaginu Íslandi-Palestínu innilega til hamingju með tuttugu ára afmælið! Þegar starfað er af eindrægni og áhuga að friði í fjarlægum heimshluta í áratugi, vekur það athygli og má kallast bæði þakkarvert og þakklátt verk. Auðvitað hefði maður óskað sér þess að friðvænlegra væri orðið í Palestínu en raun ber vitni, en hið sama gildir að vísu um mörg önnur lönd í veröldinni. Það sem sérkennir málefni Palestínu og Ísraels er meðal annars hve mörg önnur ríki koma að málum þeirra, ríki sem flest hafa tekið afstöðu með annarri þjóðinni gegn hinni, og hve aðdragandi núverandi ástands var samofinn stjórnmálaástandinu í Evrópu um miðja síðustu öld.
Öll getum við skilið mikilvægi þess að gyðingum væri fundið skjól á sínum tíma, en eftirleikurinn hefur ekki orðið sem skyldi. Nágrannaríkin hafa fæst viljað viðurkenna Ísrael, og Ísrael goldið líku líkt, sem er afar miður. Erfitt er að skilja hvernig hægt var á sínum tíma að hrekja Palestínumenn frá heimkynnum sínum og hvernig það getur viðgengizt að margir þeirra, kynslóð fram af kynslóð, hafi mátt búa í flóttamannabúðum, við algjörlega óviðunandi aðstæður. Mönnunum svipar enn saman í Súdan og Grímsnesinu, svo vitnað sé í skáldið Tómas Guðmundsson, og fyrir mig sem lækni eru allir menn jafnréttháir, hvaðan sem þeir koma og hvað sem annað má um þá segja. Samúð mín hlýtur þó að vera með öllum þeim sem líða fyrir stríðsátök. Leikurinn sem hér er til umræðu er augljóslega ójafn, því það hallar mjög á Palestínumenn.
Málefni Ísraels og Palestínu ber iðulega á góma í fjölmiðlum um allan heim, en umræðan er víða því marki brennd að erfitt getur verið að fá hlutlausa yfirsýn yfir það sem er að gerast í raun og veru. Upplýsingar geta verið af skornum skammti, einhliða áróður, annarlegir hagsmunir að baki eða fréttir ónákvæmar og hroðvirknislega unnar. Svo eru sumar hliðar mála ekki til umræðu: tabú eins og það er kallað. Sem dæmi má nefna að vestanhafs hefur fréttaflutningur verið ótrúlega einhliða, Ísrael í vil. Málstaður Palestínu skilar sér ekki inn í umræðu þar eins og eðlilegt mætti telja og þar með vantar upp á að sú sjálfsagða krafa sé uppfyllt, að treysta megi því sem sagt er frá í fréttum.
Maður er nefndur Uri Avnery. Hann er ísraelskur ríkisborgari, blaðamaður og friðarsinni sem á árum áður átti sæti sem þingmaður á ísraelska þinginu, Knesset. Avnery fæddist í Þýzkalandi 10. september 1923 og er því nýorðinn 84 ára gamall. Stjórnmálaafskipti hans voru skrautleg um margt fyrr á árum og voru bæði hægra og vinstra megin í pólitík. Hann hefur því löngum verið umdeildur í heimalandi sínu. Hann hitti Yasser Arafat persónulega árið 1982, en það mun hafa verið í fyrsta sinn sem Arafat fundaði með Ísraela.
Það sem er svo sérstakt við þennan gamla mann er á hve áhugaverðan hátt hann fjallar um það sem ísraelsk og palestínsk stjórnvöld hafast að. Honum tekst að bregða upp ljóslifandi myndum af því sem er að gerast hverju sinni, hann þekkir til í reykfylltum bakherbergjum stjórnmálanna, og getur af skarpskyggni sinni og víðsýni skýrt fyrir manni annars illskiljanlega atburðarás. Hann er gagnrýninn á stjórnvöld bæði í Ísrael og í Palestínu og setur atburði í samhengi við það sem sjá má í baksýnisspeglinum. Ég er þess auðvitað ekki umkomin að meta sannleiksgildi alls þess sem hann fjallar um. Hann er hins vegar orðinn nægilega gamall til þess að hika ekki við að tjá skoðanir sínar, hversu óþægilegar sem þær kunna að vera. Uri Avnery skrifar reglulega pistla á netið, slóðin er www.gush-shalom.org og ég mæli eindregið með því við þig, ágæti lesandi, að þú fylgist með skrifum hans ef þú vilt fá nýjar víddir í flókinn eða ónógan fréttaflutning af gangi mála austur þar. Ég er líka viss um að ef ráðum viturra manna, eins og Uri Avnery og hans líka, væri fylgt, myndi það flýta fyrir lausn deilunnar fyrir botni Miðjarðahafs. Þá væru meiri líkur á því að koma mætti á friði milli Ísraela og nágranna þeirra. Eftir því bíður heimsbyggðin.
Birtist fyrst í Frjáls Palestína.
