Kynþáttahyggja
Upphaf þess ástands sem nú ríkir í Palestínu má rekja aftur til ársins 1897 er hreyfing Síonista, undir forystu Theodor Herzl, hélt sitt fyrsta þing í Basel í Sviss. Þar var samþykkt að stefna að stofnun gyðingaríkis í Palestínu þrátt fyrir þá staðreynd að landið var þegar heimili annarrar þjóðar. Foringjum Síónista var þetta fullkunnugt, könnunarhópur sem þingið í Basel sendi til Palestínu kom til baka með þær upplýsingar að „brúðurin er falleg en hún er gift öðrum manni“ eins og það var orðað.
En líkt og landnemar sem réðust inn á lendur Indíána í Ameríku, þá voru Síonistar ekki að síta örlög þeirra sem bjuggu á því landi sem þeir ágirndust.
Þessi afstaða til fólks af öðrum meiði er kjarni kynþáttahyggjunnar, hún hefur birst oft og víða. Nokkur dæmi úr sögu seinni tíma er meðferð á frumbyggjum Ástralíu, kúgun hvítra manna á íbúum S-Afríku og saga svartra í Bandaríkjum N-Ameríku. Það er ekki langt síðan að þeldökkir íbúar Bandaríkjanna fengu ekki að ganga í sömu skóla eða ferðast með sömu strætisvögnum og hvítir samlandar þeirra. Skýrasta mynd kynþáttahyggjunnar birtist hjá Nasistum sem reyndu að finna kynþáttastefnunni vísindalegt yfirbragð með hrikalegum afleiðingum fyrir þá sem þeir töldu óæðri mannverur.
Kynþáttahyggjan hefur látið undan síga víða, en í Ísrael er hún sjálfur grundvöllur ríkisins, tryggð í lögum og hörkulegu hernámi. Landrán Síonista á svæðum Palestínumanna, allt frá því landi sem SÞ úthlutaði aröbum til núverandi Vesturbakka, er skýr birting kynþáttahyggju. Á ný leitar á hugan samlíking með landnemum N-Ameríku sem óðu yfir lönd Indíána.
Ísraelskir hermenn hika ekki við að skjóta flugskeytum eða fallbyssukúlum inn í þétta íbúðabyggð Palestínumanna. Þeir ná að drepa einn andstöðumann og fjögur börn auk móðurinnar í leiðinni. Þetta er ein birtingarmynd kynþáttahyggjunnar. Líf fólks af öðrum kynstofni er einskis metið. Ísraelar eru aldir upp í kynþáttahyggju, þessvegna getur stór hluti þeirra gert slíka hluti og haldið áfram eins og ekkert hafi í skorist.
Nýlendustefna
Í Balfour-yfirlýsingunni frá 1917 felst stuðningur breskra nýlenduyfirvalda við stofnun gyðingaríkis í hluta Palestínu. Bresk yfirvöld töldu sig þess umkomin að ráðstafa landi araba án þess að spyrja þá nokkurs. Samþykkt þings Sameinuðu þjóðanna um stofnun þjóðarheimilis gyðinga 1947 er aðeins skiljanleg ef hún er skoðuð sem framhald nýlendustefnunnar.
Á þeim tíma eru ráðandi aðildarríki SÞ enn með fjölda nýlendna undir sinni stjórn.
Af 33 ríkjum sem studdu stofnun Ísrael voru 6 nýlenduveldi en meðal þeirra sem voru á móti var aðeins eitt nýlenduveldi (Tyrkland). Bretar, sem höfðu stuðlað að stofnun Ísrael með Balfouryfirlýsingunni, sátu hjá. Í dag, eftir að fjöldi fyrrum nýlendna hefur fengið fulla aðild að Sameinuðu þjóðunum, er óhugsandi að ákvörðun um stofnun ríkis einnar þjóðar á landi annarar yrði samþykkt á Allsherjarþinginu.
Það er athyglisvert að í september 1947, skömmu áður en Allsherjarþing SÞ samþykkti skiptingu Palestínu, voru margir sérfræðingar í utanríkisráðuneyti Bandaríkjanna algjörlega mótfallnir því að BNA styddu skiptingu landsins. Loy Henderson, stjórnandi þeirra deildar innan ráðuneytisins sem annaðist málefni Austurlanda nær, skrifaði minnisblað sem vert er að skoða í ljósi reynslunnar. Henderson skrifaði í skýrslu sinni að skiptingin væri ávísun á endalaus vandræði:
„áætlun nefndarinnar (UNSCOP-sérnefnd SÞ um málefni Palestínu) er ekki aðeins óframkvæmanleg; ef henni verður hrint í framkvæmd mun það tryggja að Palestínuvandamálið verður varanlegt og enn flóknara eftir því sem tímar líða. Tillögur nefndarinnar sniðganga ekki aðeins grundvallaratriði alþjóðasamskipta, en viðhald þeirra þjónar hagsmunum Bandaríkjanna, þær eru einnig andstæðar ýmsum ákvæðum sáttmála SÞ og grundvallaratriðum sem bandarísk stjórnsýsla byggir á…“
Tillögurnar sniðganga grundvallarréttindi s.s. rétt til sjálfsákvörðunar og meirihlutavalds. Tillögur sem felast í áætlun nefndarinnar eru ekki aðeins á skjön við reglur, í þeim er viðurkennt að byggja megi ríki á trúalegum grunni og kynþáttamismun og leyfir í mörgum tilfellum mismunun á grundvelli trúar og uppruna gegn fólki sem býr utan Palestínu. Fram til þessa höfum við alltaf fylgt þeirri reglu í samskiptum við önnur lönd, að bandarískir borgarar njóti jafnræðis án tillits til uppruna og trúar. Sú áhersla sem hér er lögð á það hvort menn séu gyðingar eður ei mun örugglega auka þá tilfinningu meðal gyðinga og annarra að þeir hafi sérstöðu. Okkur ber engin skylda til þess að stuðla að stofnun gyðingaríkis“.
Svo mörg voru þau orð. Varnaðarorð Loy Henderson sýna okkur hversu illa var staðið að málum þegar 33 ríki, þar á meðal Ísland, ákváðu að hundsa réttindi Palestínumanna. Afstaða nýlenduveldanna ásamt sögulegum skírskotunum gyðinga og ofsóknum nasista leiddu til stofnunar Ísraelsríkis 1948. Fyrstu afleiðingarnar voru skipulagðar þjóðernishreinsanir, brottrekstur 750,000 Palestínumanna og útþurrkun 300 Palestínskra þorpa af yfirborði jarðar.
Hvað vilja Síonistar í raun?
Sagan um tilurð Ísrael sem Síonistar halda á lofti byggir á margvíslegum blekkingum. Ein helsta röksemdin fyrir grimmd þeirra í viðskiptum við nágrannaríkin og Palestínumenn er sú að á þá hafi verið ráðist strax í upphafi stofnunar ríkisins. Hið sífellda tal um nauðsyn Ísraela til þess að verja sig er fastur liður í afstöðu íslenskrar utanríkisstefnu gagnvart átökunum fyrir botni Miðjarðarhafs. Allar vestræna þjóðir kyrja þennan söng, meira að segja þegar her Ísraels er komin langt inn í önnur lönd. En nýjar rannsóknir sagnfræðinga í Ísrael sjálfu sýna að það voru hersveitir gyðinga sem höfðu allt frumkvæði í bardögum 1948 og voru miklu betur skipulagðar og betur vopnaðar.
Goðsögnin um Ísrael sem Davíð gegn hinum arabíska Golíat stenst ekki rannsóknir. Og það liggur fyrir að það var staðföst ætlun Síonista að leggja undir sig alla Palestínu. Þau 56% landsins sem SÞ úthlutaði þeim var aðeins upphafið. Þetta er staðfest í ævisögu Ben-Gurions, fyrsta forsætisráðherra landsins. Í bréfi til sonar árið 1937 upplýsti hann:
„að gyðingaríki á hluta landsins er ekki lausnin, það er aðeins upphafið. Stofnun slíks ríkis gyðinga þjónar aðeins hinu sögulega takmarki okkar að ná öllu landinu…við munum skipuleggja nútímalegt varnarlið… og ég er viss um að ekkert mun hindra landnám okkar í öðrum hlutum landsins, við náum því ýmist með samningum við arabíska nágranna okkar eða með öðrum hætti… við munum reka arabana burt og yfirtaka land þeirra… með þeim hernaðarmætti sem við búum yfir“.
Í fyrirlestri þ. 29.október 1936 lýsti Ben-Gurion þessari stefnu og síðar gaf hann Elimelech Slikowitz, foringja í Haganh hersveitunum, fyrirmæli um að undirbúa hernaðarlega yfirtöku á allri Palestínu (þ.e. því svæði sem Bretar stjórnuðu).
Landtökubyggðir og „friðarferli“
Þau atriði sem hvað oftast eru nefnd í umfjöllun fréttamiðla um Ísrael og Palestínu eru „friðarferli“ og stækkun landtökubyggða á Vesturbakkanum.
S.k. friðarviðræður ganga út á það að koma á fót ríki Palestínumanna við hlið Ísraels. Þetta er yfirlýst markmið viðræðna sem hafa staðið með hléum um áratuga skeið. Landránið er af tvennum toga – annarsvegar hið trúarlega tilkall og hinsvegar einbeittur ásetningur að taka þetta land vegna landgæða og varnarhagsmuna, þ.e. stækkun landssvæðisins með tilliti til hernaðarlegar stöðu. Það er einnig liður í þessari stefnu að skapa stöðu (facts on the ground) sem gerir það í raun ómögulegt að koma á fót ríki Palestínumanna á þeim landtætlum sem þeir ráða í dag. Þetta er kjarni málsins og útskýrir það hvers vegna ísraelsher grípur alltaf til mjög magnaðra fjöldamorða þegar nýjar „friðar“viðræður virðast í uppsiglingu.
Það skýrir einnig þá furðulegu staðreynd að á sama tíma og Ísraelar ganga að samningaborði þá er verið að stækka múrinn og landtökubyggðirnar af miklum móð. Ehoud Barak, fyrrv. forsætisráðherra og núverandi varnarmálaráðherra, þykist vera maður friðar en bygging landtökubyggða tók mikinn kipp á valdatíma hans. Orð og efndir geta ekki farið saman þegar markmiðið er yfirráð allrar Palestínu eins og Ben-Gurion boðaði.
Eitt ríki í raun
En það er ein staðreynd sem varpar ljósi á vonlausa stöðu Ísraelsríkis; staðreyndin er sú að þetta svæði er orðið eitt ríki nú þegar. Ísraelsstjórn ræður öllu landssvæðinu, bæði því sem SÞ úthlutaði þeim og öllu hinu sem var ætlað heimamönnum. Þetta ríki er hinsvegar á skjön við allt sem telst vera eðlilegt ríki í dag. Helmingur íbúanna er réttlaus, lifir við fátækt og ofsóknir afkróaður með múr og gaddavír á litlum hluta þess svæðis sem forfeður þeirra byggðu. Og sá hluti íbúanna sem ræður öllu í krafti hernaðaryfirburða getur ekki snúið til baka til þeirra stöðu sem er yfirlýst markmið „friðarviðræðnanna“.
Stofnun raunverulegs ríkis Palestínumanna myndi kosta slíka eftirgjöf af hálfu Síonista að það er í raun óhugsandi og algjör dauðadómur yfir þeirri stefnu. Þegar hluta Síonista þótti Rabin forsætisráðherra Ísrael hafa gengið oft langt til móts við sjónarmið Palestínumanna, þá var hann drepinn. Sem stendur virðist það vera stefna Síonista að reyna að fá fulltrúa Palestínumanna til að fallast á að kom á fót ríki sem verður á u.þ.b. 13% þess lands sem Palestínumenn bjuggu á fyrir tilurð Ísraelsríkis. Þetta ríki mun skiptast í aðskilin svæði, umlukið ísraelskum herjum, án lofthelgi og með takmörkuð yfiráð yfir vatnslindum Vesturbakkans.
Draumur Síonista um að geta haldið milljónum manna í ánauð og útávið kynnt Ísrael sem nútímalegt lýðræðisríki gengur ekki upp. Internetið er fyrirbrigði sem getur eyðilagt þennan draum. Í dag er netið slík uppspretta upplýsinga um framferði Ísraela að enginn leið er til þess að fela eðli Síonismans.
Öfgar og öngstræti
Kannanir sýna að um 70% Evrópubúa telja í dag að Ísrael sé ein mesta ógnunin við heimsfriðinn. Hvaða álit verður uppi ef heimsbyggðin sér það svart á hvítu að viðræður um frið og tveggja ríkja lausn er hvergi í sjónmáli vegna þess að annar aðilinn mun ekki geta uppfyllt skilyrðin? Það er liður í áróðri Síonista að láta sem andspyrna Palestínumanna sé orsök átakanna, þess vegna verði þeir að sýna slíka hörku í miðjum „friðaviðræðunum“. Svona hyggjast þeir draga málin á langinn þar til þeim hefur tekist að flæma Palestínumenn af landi sínu. Það verður auðvitað aldrei og því mun það blasa við komandi kynslóðum Ísraela að þeir eru í öngstræti. Þessa er þegar farið að gæta í Ísrael, ungt menntað fólk yfirgefur landið og leitar á önnur mið.
Brestir eru einnig komnir í samstöðu á æðstu stöðum. Avraham Burg er fyrrverandi þingmaður og þingforseti þjóðþings Ísraelsmanna, Knesset. Hann var einnig forseti Alþjóðasambands Síonista og í skamman tíma forseti ísrael. Avraham Burg olli miklu uppnámi í Ísrael þegar hann skrifaði bók þar sem hann gerir upp við ísraelsríki m.a. með því að skrifa: “Ísraelsríki er ekki laust við viðhorf sem einkenndu Þýskaland nazismans. Það verður að leggja niður Ísrael sem gyðingaríki. Ísrael hefur notfært sér Helförina til að afsaka eigin voðaverk á hendur Palestínumönnum og Líbönum. Hugmyndin um gyðinga sem Guðs útvöldu þjóð hefur stutt við bakið á kynþáttakenningum gyðinga”.
Avraham Burg hefur nú yfirgefið Ísrael og telur það á barmi hyldýpis:
„Ríki sem ekki byggir á réttlæti á sér enga framtíð”
segir hann í kveðjuskyni.
En öfgarnar Síonista vaxa jafnframt eins og eðlilegt er í hernaðarríkinu Ísrael. Rabbíinn Mordechai Eliyahu, einn leiðtoga hörðustu landtökumannanna, vakti athygli er hann skrifaði í bréfi til ríkisstjórnar Ísraels að megi ekki undir neinum kringustæðum sýna íbúum Gazasvæðisins linkind ef það ógni lífi ísraelskra hermanna. Sonur Mordechai, Shomuel, sýndi sinn skilning á orðum föður síns og sagði að ef dráp á 100 Palestínumönnum dygði ekki til að stöðva sendingar á Qassam eldflaugum þá verður að drepa 1,000 og ef það dugar ekki þá skal drepa 10,000, síðan 100,000 og allt að einni milljón. Allt þetta til þess að stöðva eldflaugaárásir sem hafa drepið innan við tug Ísraela á þremur árum. Slíkar eru öfgar Síonisku kynþáttahyggjunnar.
Framtíðin
Ísrael á sér ekki framtíð í núverandi mynd og ekki með núverandi stefnu. Þrá gyðinga eftir eigin landi er skiljanleg, ekki síst eftir þær hörmungar sem þeir máttu þola í seinni heimsstyrjöldinni. Það er því kaldhæðni sögunnar að stefna Síonismans, byggð á kynþáttahyggju, skuli leiða þá í spor sinna kúgara – þeir eru í dag þjóð sem hersitur og kúgar aðra. Slík þjóð getur aldrei verið frjáls, ekki frekar en sú þjóð sem hún hneppir í fjötra. Þetta er hin ömurlega mynd sem blasir við á sextíu ára afmæli ríkisins sem margir bundu svo miklar vonir við.
Birtist fyrst í Frjáls Palestína.
