Enginn friður fyrr en síonistar missa völdin

Ísraelsríki hefur enga stjórnarskrá sem kveður á um lýðræðislegan grundvöll sem þegnum þess og stjórnvöldum beri að virða.

Í stað stjórnarskrár gilda nokkrir lagabálkar sem kallast „grundvallarlögin“. Helsti lagabálkurinn sem hér um ræðir er frá 1950 heitir Lög um endurkomu (hebr.: ḥok ha-shvūt). Í þeim lögum er kveðið á um rétt allra manna sem teljast af gyðingastofni og/eða gyðingatrú til að öðlast ríkisborgararétt og setjast að í Ísrael.

Lög þessi byggja á þeirri trú margra að Palestína sé hin fornu heimkynni þjóðar sem nefnist gyðingar (Yhudim/Jews/Juden/) og eigi því rétt til að snúa til heimkynna forfeðra sinna – þótt hugmyndasmiðirnir sjálfir telji að um 2000 ár séu liðin frá brottför þeirra frá þessu landssvæði. Helsta heimildin sem notuð er sem undirstaða laganna og réttindanna eru forn trúarrit, þ.á m. er Biblían í ýmsum útgáfum.

Stjórnmálastefnan sem byggir á þessum fornu hugmyndum heitir síonismi (Herbr.: Tsiyonut). Síonisminn mótaðist undir lok nítjándu aldar meðal evrópskra gyðinga og er byggður á kenningum um að þessi þjóð (gyðingar) eigi landrými í Palestínu við botn Miðjarðarhafsins. Stærð svæðisins sem síonistar telja vera land gyðinga er þó óljós og síbreytileg, en um helmingur land svæðisins sem Ísrael ræður í dag er hertekinn eftir að Sameinuðu þjóðirnar samþykktu skiptingu Palestínu í nóvember 1947. Síoniska hreyfingin skiptist í skoðanahópa, einn þeirra, s.k. revisionistar, telja land gyðinga ná yfir töluvert stærra svæði en síonistar ráða í dag. Þeir telja „landið helga“ ná yfir allt núverandi Ísrael, öll herteknu svæðin (Vesturbakkann, A-Jerúsalem, Gaza og Gólan hæðir), hálft Líbanon, alla Jórdaníu og hluta Egyptalands. Likud bandalagið sem nú fer með stjórnartauma í Ísrael er afsprengi revísioniska hluta síonismans.

Biblíusögurnar í listum

Meirihluti Vesturlandabúa eru aldir upp við sögur Biblíunnar um Jesú og líf gyðinga í „landinu helga“. Þessar sögur hafa gegnsýrt menningu okkar í aldir, í kristnu uppeldi og allri menningu. Þær eru greyptar í huga okkar frá unga aldri með listaverkum á öllum sviðum. Dæmi um heimsfræg listaverk í þessum anda eru málverk Rembrandts (Salome sýnir afhöggið höfuð Jóhannesar skírara) og höggmynd Michelangelos (styttan af Davíð). Þessi glæsilegu verk sýna okkur hvernig miklir listamenn voru hugfangnir af sögunum frá botni Miðjarðarhafs.

Í nútímanum eru gerðar kvikmyndir og sjónvarpsþættir sem byggja á sögum um Móses og fleiri sögupersónur Biblíunnar. Kvikmyndaframleiðendur Hollywood meðhöndla biblíuhetjurnar sem raunverulegar persónur og frægustu leikarar látnir túlka Jesú.

Biblíuuppeldi kynslóðanna, síbyljan um „landið helga“ og útvalinn þjóðflokk, bjó til grundvöll sem síonistar nýttu sér í samskiptum við vestræna leiðtoga. Leiðtogar Evrópu og skoðanabræður þeirra þekktu einnig sögu gyðingaofsóknanna og eftir grimmar morðherferðir nasista var leiðin greiðari fyrir síonista sem börðust fyrir stofnun síonistaríkis fyrir botni Miðjarðarhafs.

Land án þjóðar

Í baráttu sinni fyrir tilurð Ísraelsríkis notuðu síonistar kjörorðið: „land án þjóðar fyrir þjóð án lands“. Þetta gerðu þeir í fullri vitund um tilvist Palestínumanna í landinu sem þeir ágirntust. En hugmyndafræðin um landið sem gjöf guðs til sinna útvalinna leiddi til þess að síonistar litu á Palestínumenn sem aðkomumenn, án raunverulegs tilkalls til landsins. Árangur síonista byggðist fyrst og fremst á því að nýlendustjórn Breta var hliðholl síonistum og því fengu þeir að undirbúa stofnun gyðingaríkis samtímis því að sjálfstæðistilburðir Palestínumanna voru miskunnarlaust barðir niður. Þjóðernishugmyndir síonista, um endurreisn þjóðríkis gyðinga í landi annarra, enduðu því sem hrein nýlendustefna með stuðningi breska heimsveldisins. (Sjá Rashid Khalidi: The Iron Cage).

Heimspekingurinn Hannah Arendt, sem sjálf var af gyðingaættum fjallaði árið 1944 um þessa tengingu síonista við heimsveldahagsmuni og mögulegar afleiðingar:

„Þjóðernishyggja er nógu slæm í sjálfu sér þegar þjóðir beita grófu ofbeldi til að framfylgja henni. Þjóðernissinnar, sem viðurkenna að málstaður þeirra er háður stuðningi erlendra afla, eru þó verri.

Ef síonistar halda áfram að hunsa þjóðir Miðjarðarhafsins og líta eingöngu til öflugra en fjarlægra heimsvelda, birtast þeir eingöngu sem verkfæri óvinveittra afla.

Gyðingum, sem þekkja eigin sögu, ætti að vera ljóst að slíkt ástand muni óhjákvæmilega leiða til nýrrar bylgju gyðingahaturs. Gyðingahatarar framtíðarinnar munu fullyrða að gyðingar hafi ekki aðeins grætt á veru erlendra stórvelda í þessum heimshluta, þeir hafi í raun skipulagt allt samsærið og beri því sökina á afleiðingunum“.

Áætlanir síonista um brottrekstur Palestínumanna

Það hafa lengi verið ein helstu rök síonista fyrir brottför Palestínumanna frá landi sínu í stríðinu 1948–1949 að þeir hafi verið til þess hvattir af forystu arabaherjanna. Það sé því ekki sök síonista að 750,000 Palestínumenn flúðu og einungis 150,000 urðu eftir á því svæði sem herir síonista lögðu undir sig. Rannsóknir sagnfræðinga, aðallega ísraelskra, hafa sýnt fram á að það var fyrst og fremst vegna skipulagðra árása hryðjuverka síonisku herjanna, Stern, Irgun og Haganah, að íbúarnir voru neyddir á brott.

Til eru skjöl sem skýra frá áætlunum þessara herja um skefjalausan hernað gegn óbreyttum borgunum í þeim tilgangi að ná sem mestu af landi með sem fæstum íbúum.

(Sjá m.a. Ilan Pappé: The Ethnic Cleansing of Palestine og Nur Masalha: Expulsion of the Palestinians).

Þegar Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna samþykkti skiptingu Palestínu í nóvember 1947 voru sett þau skilyrði að réttindi íbúanna sem fyrir voru væru að fullu virt. Á þeim svæðum sem áttu að tilheyra hinu nýja gyðingaríki bjuggu um 900.000 Palestínumenn og um 600.000 gyðingar.

Allir sem höfðu kynnt sér áætlanir síonista á þessum tíma, vissu að þeir mundu aldrei sætta sig við að vera minnihluti í því ríki sem þeir ætluðu að stofna á landi annarra. Gyðingar áttu fyrir aðeins um 6% landsvæðisins í allri Palestínu og voru um 30% íbúa, langflestir nýlega aðfluttir frá Evrópu.

Allt frá árinu 1930 ræddu síonistar opinberlega um nauðsyn þess að flytja íbúa Palestínu burt frá þeim landsvæðum sem þeir vildu leggja undir hið nýja ríki. Innan síonismans voru tveir skoðanastraumar, s.k. labor síonismi undir forystu Ben Gurions og s.k. revísióniskur síonismi, sem áður var getið, undir stjórn Ze’ev Jabotinskys. Harðgerðustu hryðjuverkaherir síonista, Irgun og Stern, voru skipulagðir af fylgismönnum Jabotinskys. Meðal þeirra var arftaki hans og síðar for sætisráðherra Ísraels, Menachem Begin. Núverandi forsætisráðherra, Benjamin Netanyahu, er pólitískur arftaki Begins og fylgir þeirri stefnu hans að Vesturbakkinn (sem þeir nefna Júdeu og Samaríu), A­-Jerúsalem og Gazaströndin séu óaðskiljanlegur hluti Ísraels. Skýrt dæmi um þessa stefnu er myndband á heimasíðu aðstoðarutanríkisráðherra Ísraels, Danny Ayalon. (www.youtube.com/dannyayalon). Þar segir hann hátt og skýrt að síonistar hafi nú þegar gefið mikið eftir af réttlátum kröfum sínum með því að samþykkja að Jórdanía sé utan landamæra Ísraels. Augljóst er því að áætlanir um frið og sérstakt ríki Palestínumanna á Vesturbakkanum og Gaza munu ekki verða að veruleika svo lengi sem síonistar stjórna Ísrael.

Herir síonista hófu stríðið

Þegar eftir samþykkt SÞ (nóv. 1947) um skiptingu Palestínu, áður en Ísraelsríki var stofnað, réðust herir síonista á íbúa Haifa og Jaffa og náðu að flæma Palestínumenn burt. Áður en herir arabaríkjanna komu á vettvang (maí 1948) voru herir Haganah, Irgun og Stern, búnir að reka um 300.000 íbúa út fyrir landamæri hins fyrirhugaða Ísraelsríkis.

Í sagnfræði síonista er stríðið 1947–49 jafnan kallað „sjálfstæðisstríðið“ og því er haldið fram að herir arabaríkja hafi ráðist gegn gyðingum í því skyni að „reka þá í sjóinn“. Það var hins vegar ekki fyrr en eftir að þjóðernishreinsanirnar voru hafnar og þar með ljóst að að síonistar ætluðu að hundsa samþykktir SÞ að þeir skárust í leikinn. Eins og fyrr segir voru skilyrði Sameinuðu þjóðanna fyrir skiptingu landsins að réttindi íbúa á svæðum sem ættu að heyra undir gyðinga yrðu í engu skert.

Palestínumenn höfðu sjálfir á þessum tíma enga lýðræðislega fulltrúa og þeir höfðu að mestu verið afvopnaðir eftir uppreisn gegn Bretum 1936–39. Þeir voru óskipulagðir og reiddu sig á skærur og gömul og einföld vopn. Þeir máttu sín því lítils gegn vel skipulögðum og þrautþjálfuðum sveitum zíonista.

Sveitir Haganah réðust einnig á þau svæði sem SÞ höfðu úthlutað Palestínumönnum og þegar samið var um vopnahlé 1949 voru síonisku herirnir búnir að leggja undir sig 78% landsins.

Þegar framferði síonista 1947 varð mönnum ljóst kom bakslag í ráðagerðirnar. Truman forseti Bandaríkjanna, sem hafði barist svo ötullega fyrir málstað síonista, hótaði að afturkalla samþykkt Allsherjarþingsins og stuðning Bandaríkjanna við stofnun Ísraels. Í mars 1948 tilkynnti svo Warren Austin, aðalfulltrúi Bandaríkjanna hjá SÞ að stjórn hans vildi ekki standa lengur að samþykktinni um skiptingu Palestínu. Ennfremur vildi stjórn Trumans að alþjóðaherlið yrði sent til að skakka leikinn. Síonistum tókst að beita áhrifum sínum í stjórnkerfi Bandaríkjanna og fá Truman aftur á sitt band og 15. maí 1948 lýstu þeir yfir stofnun sjálfstæðs ríkis. 15. maí sama ár, mörgum mánuðum eftir að síonistar hófu þjóðernishreinsanir gegn Palestínumönnum, var herlið araba sent til Palestínu til þess að freista þess að verja þau svæði sem SÞ höfðu úthlutað 70% íbúa landsins.

Eftirleikinn þekkjum við öll.

Birtist fyrst í Frjáls Palestína.

Höfundur

  • Hjálmtýr Heiðdal

    Höfundur er kvikmyndagerðarmaður, formaður Félagsins Ísland – Palestína og höfundur bókarinnar Íslandsstræti í Jerúsalem.

Scroll to Top