Það er óneitanlega forvitnilegt fyrir Íslending sem alinn hefur verið upp í kristnisögu að ferðast um biblíuslóðir. Gamla borgin í Jerúsalem, Nasaret, Betlehem, Magdalir, Jórdaná, Genesaretvatnið og Dauðahafið. Allt svo ótrúlega nálægt hvert öðru.
En tilfinningarnar eru blendnar því ennþá ríkir óréttlætið á þessu tiltölulega litla og afmarkaða landsvæði. Og strax þegar farið er að ferðast um verður ferðamanninum óréttlætið ljóst. Landamærin sem hlykkjast um að því virðist á tilviljankendan hátt eru mörkuð af fjallháum múr sem skilur að velmegun og fátækt. Öðrumegin er allt hreint og fínt, falleg íbúðahverfi, gosbrunnar og vatnagarðar. Hinum megin er vatnsþurrð, húsin vanrækt og rusl um allt. Órettlætið felst meðal annars í því að Ísraelstjórn skattleggur allt svæðið en skilur sáralítið fjármagn og stundum ekkert eftir hjá heimastjórn Palestínumanna. Vatninu er hreinlega stolið með haganlega gerðum lögnum yfir landamærin.
Gíraffar
Hinn alltumlykjandi múr Ísraelshers er sennilega á fáum stöðum eins yfirþyrmandi og í kringum borgina Qalqilya. Borgin er umkringd múrum, orðin að gettói eða fangelsi þar sem stöðugt er þrengt að íbúum. Hin mikla verslun sem áður var stunduð vegna nálægðarinnar við Ísrael er nánast aflögð og bændur og landbúnaðarverkafólk geta vart stundað vinnu sína þar sem múrinn lokar leiðinni að ökrunum.
Það var vel tekið á móti okkur í ráðhúsinu. Að vísu gat borgarstjórinn ekki hitt okkur því hann er í fangelsi í Ísrael. Sömu sögu er að segja um varaborgarstjórann og 4 borgarfulltrúa.
Þetta fólk er í fangelsi fyrir þá sök eina að hafa verið kosið í borgarstjórnina. Kosning borgarfulltrúa kostaði þá fangelsisvist í ísraelsku fangelsi þar sem pyntingar eru daglegt brauð og engin veit hvort og þá hvenær þau snúa aftur.
Að afloknum fundi með varavaraborgartjóranum fórum við í stutta skoðunarferð um borgina og enduðum í dýragarði, en hann var eitt helsta stolt borgarbúa. Þar var á grasflöt í skugga hávaxinna trjáa skellt upp langborði og okkur borin dýrindis veisla fjölmargra rétta.
Snaggaralegur kynningarfulltrúi borgarstjórnarinnar sem var með okkur allan tímann í Qalkylia hóf að segja okkur sögu af dýragarðinum.
Fyrir nokkrum árum, þegar árásir Ísraelshers stóðu sem hæst beindust augu þeirra að þessum fallega dýragarði. Allt í einu fóru þeir að skjóta táragasi og annarri ólyfjan inn í garðinn. Börnin sem voru í skólanum í útjaðri garðsins urðu að flýja og dýrin tóku að veikjast og drepast. Gíraffaparið fór ekki varhluta af þessari villimennsku. Annar þeirra drapst úr eitrun og hinn, nokkru seinna, úr sorg.
Þessum árásum Ísraelshers var ekki beint gegn hernaðarlegum skotmörkum, ekki gegn skæruliðum eða skotpöllum. Árásunum var beint gegn því sem mörgum íbúum Qalqilya, og þá sérstaklega börnunum, þótti hvað vænst um, dýrunum í dýragarðinum. Í bók hershöfðingjanna má finna þetta í kaflanum um sálrænan hernað. Íbúar borgarinnar stoppuðu gíraffaparið upp og sendu það til Þýskalands. Skilaboðin eru skýr.
Tregi
Við þóttum heppnir þegar við fengum leyfi hjá þungvopnuðum unglingum úr Ísraelsher að keyra inn í Nablus. Borgin sem er ívið stærri en Reykjavík er umkringd hermönnum og yfirleitt er þess krafist að ökutæki séu skilin eftir við vegatálma hersins. Þetta er skýringin á því hvað leigubílaflotinn er stór víða í Palestínu. Þurfi sárafátækt alþýðufólk að bregða sér af bæ verður það að standa tímunum saman við oft í brennandi sól í biðröð við vegatálmana og taka síðan leigubíla á áfangastað.
Bílstjóranum okkar, sem var ungur og sterkbyggður maður um þrítugt, var meinilla við að fara til Nablus. Konan hans var greinilega skelfingu lostin og var sífellt að hringja. Ástandinu í borginni er líkt við það sem nú ríkir á Gasa og á hæðinni fyrir ofan miðborgina blasa við fallbyssukjaftar Ísraelshers í slíkri nánd að um mann fer hrollur. Við ókum fram hjá rústum mikilla bygginga sem búið var að skjóta í tætlur. Í einni byggingunni var fangelsi og þar voru tveir fangar sem Ísraelsher vildi feiga. Fangarnir sluppu en fjölmargir aðrir létu lífið.
Við borðuðum dæmigerðan margréttaðan arabískan kvöldverð á svölum hótelsins í Nablus og bílstjórinn okkar hóf að segja brot af sögu sinni. Þegar hann var 17 ára var hann handtekinn fyrir grjótkast og dæmdur í árs fangelsi. Hann fór ekki nákvæmlega í það og það var greinilegt að honum reyndist erfitt að ræða þetta mál en eitt var víst: Fangavistin var skelfileg lífsreynsla og pyntingar daglegt brauð. Kannski var hann að afsaka ótta sinn við að fara inn í Nablus, en í dag á hann konu sem honum þykir mjög vænt um, og 2 yndisleg börn.
Það var sterk reynsla að koma í flóttamannabúðir í Nablus. Á einum ferkílómetra búa um 25.000 manns við vægast sagt erfiðaraðstæður. Viðþröngar götur standa hús þakin kúlnagötum sem bera vitni um það að nánast á hverri nóttu, oft undir morgun, koma ísraelsku hemennirnir inn í búðirnar. Hermennirnir segjast iðulega vera að leita eftir hryðjuverkamönnum og skjóta á allt sem fyrir er. Þeir eru þjálfaðir í því, að komi þeir auga á barn við þessar aðstæður, sé hryðjuverkamaður þar að baki og rétt að skjóta. Þetta er ein ástæða þess fjölda barnamorða sem á sér stað í landinu.
Við rákum augun í plakat á vegg en á því var mynd af ungum dreng. Íbúarnir sögðu okkur að hann hefði verið skotinn í höfuðið fyri nokkru síðan. Þeir sýndu okkur gluggann sem hann leit út um, þessa örlagaríku nótt, og leiddu okkur til föður hans sem sat fyrir utan kaffihús neðar í götunni. Pabbinn reyndi að segja okkur söguna af því hvernig hann missti 5 ára son sinn, en bara gat það ekki og snéri við okkur baki. Barnamorð flokkast líka til sálræns hernaðar.
Hundsun
Langvarandi sálrænn hernaður Ísraela gegn Palestínu virkar að sjálfsögðu. Utan þess sem að ofan er talið skapar svefnleysið af völdum sprengjugnýs og skothríða, og gríðarlegt atvinnuleysi og fátækt, aukið ofbeldi á heimilum. Övæntingin og reiðin ýta fólki út í óyndisúrræði, svo sem sjálfsmorðssprengingar, sem eru þó sem betur fer orðnar fátíðar í dag.
Samfélagið hefur skipulega verið brotið niður, heimastjórnin svelt svo hún getur ekki einu sinni sinnt sorphirðu sómasamlega, né heldur löggæslu. Lýðræðislegar kosningar þar sem Palestínumenn kusu breytingar og mynduðu stjórn með 96% þingstyrk voru algerlega hunsaðar af alþjóðasamfélaginu og Ísraelsher gefið skotleyfi á kjörna fulltrúa.
Það er öllum ljóst að Ísraelsríki gengur stöðugt gegn samþykktum Sameinuðu þjóðanna og ákvæðum Genfarsáttmálans. Vilji alþjóðasamfélagið styðja Palestínumenn í friðsamlegum aðgerðum gegn ofbeldinu verður að sýna það í verki. Ástandið í Palestínu er orðið að mörgu leyti verra en það var í Suður-Afríku á sínum tíma. Forystumenn Palestínumanna, á borð við dr. Mustafa Bargouthi sem mörgum Íslendingum er kunnur, biðja umheiminn um að hundsa Ísrael á svipaðan hátt og Suður-Afríkustjórn var hunsuð.
Eru það ábyrgðarlausar ýkjur að líkja meðferðinni á Palestínumönnum við glæpsamleg hryðjuverk og fjöldarefsingu nasista? Ég held ekki. Síðustu atburðir á Gaza vekja sérstakan ótta, því þeir sýna svo skýrt vísvitaða áætlun Ísraela og þeirra stuðningsmanna um að undiroka heilt samfélag og búa því lífshættulegar aðstæður í fullkominni grimmd.
Með því að lýsa þessu framferði Ísraela sem yfirvofandi helför, er gerð örvæntingafull tilraun til þess að höfða til stjórnvalda hvarvetna og almenningsálitsins, svo að gripið verði strax til aðgerða til þess að hindra þessa tilburði til þjóðarmorðs, áður en þeir ná hámarki í fjöldaharmleik.“
Höfundur þessarar orða er Richard Falk, bandarískur gyðingur, prófessor emeritus í alþjóðalögum við Princeton háskólann.
Hjálmtýr Heiðdal
Til þess eru margar leiðir. Það má slíta á pólitísk tengsl. Það má slíta samstarfi á sviði íþrótta og það má slíta öll menningartengsl. Það er mörgum til dæmis ráðgáta vegna hvers Ísrael er þáttakandi í Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva, eitt landa utan álfunnar. Auðvitað líta margir Palestínumenn á það sem stuðning við kúgarann.
Íslendingar geta vel gengið á undan í þessu máli. Það er löngu orðið ljóst að viðræður eru ekki til neins einar og sér. Ísraelsstjórn svíkur alla samninga einfaldlega vegna þess að ráðamenn þar á bæ eru glæpamenn sem ekki virða alþjóðalög né almenn mannréttindi. Raunverulegar breytingar verða eingöngu ef Ísrael á sér ekki annan kost vænni.
Birtist fyrst í Frjáls Palestína.
