Sykes-Pikot samkomulagið

Afdrifaríkt samkomulag milli Frakka og Breta um skiptingu landsvæða í Mið-Austurlöndum á milli sín en samningurinn var í raun svik við fyrri loforð við Araba.

Samningurinn braut í bága við fyrri loforð sem Bretar gáfu Aröbum um að ef þeir myndu rísa upp gegn Ottomanveldinu (Tyrkjaveldi), sem þá réðu stærstum hluta Mið-Austurlanda og börðust með Þjóðverjum og Austurríkismönnum í stríðinu, myndu þeir fá að stofna sameinað sjálfstætt ríki sem m.a. myndi ná yfir það sem í dag er Palestína, Ísrael, Jórdanía, Sýrland, Sádí-Arabía og Írak.

Sykes-Picot-samkomulagið var leynilegur samningur gerður 1916 milli Bretlands og Frakklands, með samþykki Rússlands og Ítalíu, til að skilgreina sameiginlegt samþykki um áhrifa- og stjórnunarsvæði þeirra við hugsanlega skiptingu Ottómanveldisins.

Samkomulagið byggðist á þeirri forsendu að það tækist að sigra Ottómanveldið í fyrri heimsstyrjöldinni og var hluti af röð leynilegra samninga um skiptingu þess. Aðalviðræðurnar sem leiddu til samkomulagsins fóru fram á milli 23. nóvember 1915 og 3. janúar 1916, og þann dag undirrituðu bresku og frönsku sendiherrarnir Mark Sykes og François Georges-Picot samþykkt minnisblað. Samkomulagið var fullgilt af ríkisstjórnum þeirra 9. og 16. maí 1916.

Samkomulagið skipti í raun Ottómanhéruðunum utan Arabíuskagans í svæði undir breskri og frönskri stjórn og áhrifum. Löndunum undir breskri og frönskri stjórn voru skipt að af Sykes-Picot-línunni. Samningurinn fól í sér yfirráð yfir því sem í dag er suðurhluti Ísraels og Palestínu, Jórdaníu og suðurhluta Íraks, og viðbótar litlu svæði sem innihélt hafnirnar Haifa og Acre til að veita aðgang að Miðjarðarhafinu. Frakkland átti að hafa yfirráð yfir suðausturhluta Tyrklands, Kúrdistanhéraði, Sýrlandi og Líbanon.


The Sykes–Picot Agreement

Krækja í skjalið hjá WikiSource.

Heimild: Wikipedia.org

Scroll to Top