Árið 2012 flutti Árni Þór Sigurðsson þingmaður VG þingsályktunartillögu á Alþingi um merkingu á vörum frá hernumdum svæðum í Palestínu. Meðflutningsmenn voru alls fimmtán, frá VG, Samfylkingunni, Framsóknarflokki og Borgarahreyfingunni. Í tillögu Árna Þórs segir m.a.: „Ísland hefur aldrei – ekki frekar en Sameinuðu þjóðirnar – viðurkennt landnemabyggðirnar sem hluta Ísraelsríkis. Það ætti því ekki að viðurkenna Ísraelsríki sem upprunaland þeirra vara sem framleiddar eru í landnemabyggðunum. Nokkur lönd hafa þegar hafið vinnu við samningu reglugerðar þess efnis að upprunamerking þessara vara verði umræddar landnemabyggðir en ekki Ísrael.“
Það er skemmst frá því að segja að þessi tillaga frá 2012, sem hefur verið endurflutt átta sinnum, hefur aldrei verið samþykkt. Alþingi neitar þar með að taka þetta litla skref til að framfylgja ályktunum Sameinuðu þjóðanna, Alþjóðadómstólsins og Evrópudómstólsins um ólögmæti landtökubyggðanna.
Ísland og alþjóðasamningar
Ísland viðurkenndi sjálfstætt ríki Palestínu árið 2011 og fylgir stefnu sem lýsir landtökubyggðirnar ólöglegar og að tilvera þeirra vinni gegn friði og framförum í Palestínu og Ísrael. En Ísland leyfir samtímis að vörur frá þessum ólöglegu svæðum séu fluttar inn til landsins ómerktar upprunanum í landránsbyggðum á Vesturbakkanum.
Í tollalögum segir að afleiðingar af útgáfu rangra upprunaskírteina geti varðað refsiábyrgð og í EES tilskipunum er skýrt kveðið á um rétt neytenda til að velja vöru með upplýsingum um upprunann.
Alþýðusamband Íslands hefur um áratugaskeið fordæmt hernám Ísraels í Palestínu og stutt baráttu Alþjóðasambands verkalýðsfélaga (ITUC) fyrir réttindum palestínsks verkafólks og andstöðu við hið ólögmæta hernám. „Eitt þeirra verkfæra sem borgarar lýðfrjálsra ríkja geta notað til þess að þrýsta á stefnubreytingu ríkja sem ekki fara að alþjóðalögum er meðvitað val neytenda á neysluvöru“ segir í einni ályktun ASÍ. Röng merking vöru sem er upprunnin á svæðum sem Ísrael hersitur stríðir gegn réttindum neytenda til þess að hafna vöru sem þeir vilja ekki kaupa m.a. annars út frá afstöðunni til mannréttindabrota sem Ísrael ástundar.
Utanríkisráðuneytið sagði í umsögn sinni um þingsályktunartillögu um merkingu á vörum frá hernumdum svæð um Palestínu árið 2012 að „landtökubyggðir Ísraela á herumdum svæðum Palestínu brjóta í bága við alþjóðalög og alþjóðleg mannréttindalög. Með það í huga leggja íslensk stjórnvöld áherslu á að viðskipti við Ísrael og Palestínu styrki ekki undirstöður og innviði landtökubyggðanna og stuðli þannig að því að festa þær í sessi og að frekari útþenslu þeirra. Sérmerking varnings frá landtökubyggðum væri mikilvægur þáttur í þeirri viðleitni… Nýjar landtökubyggðir éta upp land Palestínumanna og múrinn og lagning vega, sem einungis þjóna landtökufólki, hefur rofið tenginguna milli byggða Palestínumanna og gert fólki afar erfitt að fara leiða sinna. Gagnrýnt hefur verið að ísraelsk stjórvöld tryggja landtökufólki besta ræktarlandið og aðgengi að nægu vatni en þrengja að sama skapi mjög að aðgengi Palestínumanna að vatni.“
Fjórði Genfarsáttmálinn, sem Ísland er aðili að, bannar flutning almennra borgara hernámsveldisins til búsetu á hernumdu landsvæði og ennfremur að nýta auðlindir hernumdra landssvæða í þágu hernámsveldisins. Úrskurður Mannréttindadómstóls Evrópu í nóvember 2019 kveður á um að vörur frá landtökubyggðunum skuli skýrt merktar upprunastað og ESB hefur ítrekað lýst andstöðu gagnvart landtökubyggðum og ólöglegu hernámi.
Þingsályktunartillagan um merkingu á vörum frá hernumdum svæðum Palestínu er búin að velkjast í þinginu frá árinu 2012 sem fyrr segir. Félagið Ísland Palestína hefur skorað á þingmenn að samþykkja þessa ályktun og ennfremur að sjá til þess að ÁTVR hætti sölu á víntegundum sem eru framleiddar á ólöglegum landránsbyggðum og hætti brotum á mann réttindum Palestínumanna.
Birtist fyrst í Frjáls Palestína.
